Paleis Soestdijk. Juliana en Bernhard, de verjaardagdefilés langs de statige trap, de voltallige familieschare op het bordes, de folklore, de koningin van het volk, de indrukwekkende colonnades en de geur van … van, ja wat? Wat aten ze eigenlijk in dat iconische vorstenverblijf?
Het is uiteraard niet alleen het huis van Juliana en Bernhard geweest, want de oorspronkelijke hofstede dateert van 1674 en is sindsdien steeds aangepast, uitgebreid en gemoderniseerd tot wat het anno 2025 is.
Wie nog nooit op audiëntie is geweest, heeft nu de kans want Paleis Soestdijk is tot 30 maart 2026 open voor een grote tentoonstelling over de kunst van eten en gastvrijheid door de eeuwen heen. De expositie ‘De Smaak van Soestdijk’ neemt bezoekers mee op een smaakvolle ontdekkingsreis vol culinaire tradities en koninklijke tafelmomenten.
Het is tegelijkertijd een uitgelezen gelegenheid om ook eens door de prachtige vertrekken en gangen, de keukens – en park! – te wandelen en de sfeer van vergane koninklijke grandeur op te snuiven.
De keuken als kloppend hart
In de afgelopen 350 jaar is het jachtslot c.q. paleis bewoond geweest door stadhouders, koningen en koninginnen, prinsen en prinsessen. Culinair stapte deze royalty van hoogtepunt naar hoogtepunt. Van grote diners voor internationale gasten tot intieme familiediners: deze tentoonstelling werpt een originele blik op de keuken als het kloppend hart van dit koninklijke familiehuis.
Stadhouder Willem III spreekt wellicht – naast ‘onze’ Oranjes – het meest tot de verbeelding: hij bouwt de hofstede om tot jachtslot en legt een wildbaan achter het huis aan waar hij en zijn vrienden naar hartenlust kunnen jagen op herten, reeën en zwijnen. Die vervolgens uiteraard frequent op het majestueuze bordje belanden. Maar Willem houdt ook van vis, witbrood, soep en stoofgerechten, met als afsluiter fruit. Zijn vrouw Mary is een enthousiaste theeliefhebber en verzot op zelfgemaakte jam en confituren van het fruit uit eigen tuin.
Maar ook de andere bewoners gaven culinair kleur aan het paleis en zijn gasten. De eerste burgemeestersvrouw Catharina Hooft, die de basis legde voor gastvrijheid en hoffelijke omgangsvormen in het paleis, tot de verfijnde smaak en strikte tafelregels van Anna Paulowna en Willem II, die Franse grandeur aan tafel introduceerden, terwijl koningin Juliana en prins Bernhard het paleis juist een huiselijk karakter gaven met eenvoudige, nuchtere gerechten en een informelere benadering van etiquette.
Voor het eerst worden de historische keukens opengesteld en krijgen bezoekers een inkijkje in hoe de Oranjes aten, kookten en genoten van goed gezelschap. De tentoonstelling is samengesteld in samenwerking met de voormalige chef-kok van koningin Juliana en prins Bernhard.
De keukens en eetkamers van Paleis Soestdijk vormen het decor voor verhalen over vorstelijke eetgewoonten en de mensen achter de schermen. Hier werd decennialang met zorg en precisie gekookt voor de koninklijke familie en hun gasten. Bezoekers worden meegenomen in de verhalen van de bewoners, precies op de plek waar het gebeurde.
Geen spruitjes en haring
Als we dan even inzoomen op de periode van Juliana dan lezen we dat er dagelijks menuvoorstellen werden gedaan in een gewoon schriftje. Na goedkeuring kon de keukenbrigade aan de slag. Bernard ging niet mee in de voorliefde van Juliana voor spruitjes en haring, hij hield het graag bij schildpadsoep, alle soorten vlees, oriëntaalse gerechten – rijst met pepertjes – en als nagerecht een kaasplank met Boursin (!). Ook hield hij streng de klok in de gaten: het diner diende om 19.45 uur te starten.
De prins, een groot wijnkenner, nam bij diners buiten de deur altijd zijn eigen wijn mee. Na de oorlog is er schaarste en Juliana wenst geen voorkeursbehandeling, zij eet gewoon doperwtjes. Sowieso is zij tijdens haar regeerperiode niet vaak te betrappen op culinaire uitwassen, doe maar gewoon, ook in de keuken, lijkt het parool. Dat is uiteraard anders als hooggeplaatste gasten komen eten, dan worden alle registers opengetrokken.
Meesterstukken van Robèrt van Beckhoven
Speciaal voor deze tentoonstelling creëert Van Beckhoven – u weet wel, van Heel Holland Bakt – een ‘De Smaak van Soestdijk’-taartje en maakt hij desserts die de koks van Soestdijk bereidden voor koningin Juliana, koningin Anna Paulowna, stadhouder Willem III en zijn echtgenote Mary Stuart. Deze klassieke recepten worden door Robèrt heruitgevonden met een hedendaagse twist, waarbij traditie en moderne patisserie samenkomen. Echte eyecatchers zijn Robèrts indrukwekkende chocoladestukken die een prominente plek krijgen in een geënsceneerde hofopstelling: een rijk gedekte tafel met het goudservies van prinses Beatrix uit de Koninklijke Verzamelingen en omgeven door lakeien in livrei.
Boek: vorstelijk koken
Samen met de creatief directeur van Paleis Soestdijk, Nicole Uniquole, stelde hij een speciaal kookboek samen met alle hoogtepunten van eeuwenlang culinair genieten. Van de hofsoep tot lamskroon en van brioche met sinaasappel tot bossoep der Oranjes, u kunt het dan allemaal thuis gewoon zelf maken en u even heel royaal voelen.
Info & Openingstijden De Smaak van Soestdijk
Bezoekers wordt aangeraden om op tijd een ticket te reserveren.
Data: 19 november 2025 t/m 29 maart 2026
Geopend van: woensdag t/m zondag
Openingstijden: 11:00 – 17:00 uur, laatste entree om 16:15 uur
Kosten: €17,50 (kinderen tot 12 jaar gratis)
