We weten inmiddels allemaal wel dat sommige materialen beter zijn voor het milieu dan andere. En gelukkig zet Nederland telkens nieuwe stappen om milieuvervuiling tegen te gaan en duurzaam materiaalgebruik te bevorderen. Toch kan je in ons land nog meer dan voldoende spullen kopen die langzaam of nauwelijks worden afgebroken, die niet te hergebruiken vallen, of waarvan de productie een grote, negatieve weerslag heeft op de natuur, op het klimaat of op de regio’s waar ze geproduceerd worden. Je kunt dus zelf je verantwoordelijkheid nemen, en in je privé- en in je zakenleven kiezen voor artikelen van extra duurzame grondstoffen. Wat zijn dan je beste opties wat betreft milieuvriendelijke materialen?
Bamboe
Bamboe wordt in Azië al eeuwenlang gebruikt als bouwmateriaal, verpakkingsmateriaal en basis voor gereedschappen en gebruiksvoorwerpen. We zien het ook steeds vaker in het westen terug, onder andere omdat er nieuwe technieken zijn om bamboestokken en –vezels te verwerken tot alledaagse producten. Bamboe is eigenlijk een grassoort. Deze plant groeit snel, heeft weinig bestrijdingsmiddelen nodig en groeit jaar op jaar terug. Ook is dit materiaal vrij licht, wat in de vervoerskosten scheelt. Het is in ons klimaat vooral bruikbaar voor bouwprojecten binnenshuis en voor het vervaardigen van kleine gebruiksvoorwerpen. Door stevigheid gaan deze producten lang mee: je kunt kastjes, schalen, meubels, snijplanten en snackbakjes kopen van bamboe die het jarenlang volhouden.
Hennep
Hennep is een plant die al sinds de middeleeuwen geplant wordt. Dit snelgroeiende gewas heeft weinig vocht en pesticiden nodig en levert lange, taaie vezels die makkelijk te verwerken zijn. Hennepvezels worden dan ook op grote schaal verwerkt tot draagnetten, paktouw, kleding en isolatiemateriaal. Nog mooier is dat de plant tijdens het groeiproces veel CO₂, het bekendste schadelijke broeikasgas, uit de atmosfeer opneemt en vastlegt in zijn vezels. Hennep is verder hypoallergeen en recyclebaar.
Papier en karton
Deze materialen worden gemaakt van houtvezels. Als die afkomstig zijn uit vernieuwbare teelt (let op het FSC- of PEFC-keurmerk!) dan gaat het om erg milieuvriendelijke grondstoffen, die snel vergaan, niet schadelijk zijn en keer op keer geoogst kunnen worden. Door het systeem van papierbakken dat we in Nederland hebben wordt een groot deel van de papierproducten bovendien gerecycled. Veel spullen die vroeger van plastic werden gemaakt, worden nu van karton geproduceerd: denk aan kartonnen bekers, verpakkingen van etenswaren, bewaardozen en zelfs het skelet van deuren en goedkope meubels. Een nadeel is wel dat papier en karton slecht bestand zijn tegen vocht en dus droog moeten worden bewaard.
Kurk
Kurk is ook een natuurmateriaal, maar eentje die eigenschappen heeft die je vooral in synthetische materialen aantreft. Zo isoleert het uitstekend, is het veerkrachtig en goed te vormen, en is het heel goed bestand tegen vocht, schimmels en bacteriën. Toch is kurk volledig recyclebaar en niet schadelijk voor het milieu. Het wordt geoogst van de kurkeik, een loofboom die goed groeit in het Middellandse Zeegebied. Bij de winning wordt de kurklaag van de volledige stam afgepeld. Dat ziet er dramatisch uit, maar de boom blijft leven en produceert in de jaren daarna gewoon een nieuwe kurklaag.
Foto header via iStock, credits: Iryna Mylinska
