Het is half juni. De zomer staat voor de deur en de eerste Nederlanders pakken hun biezen voor een vakantie in binnen- of buitenland. Maar voor sommigen is het nog even wachten op ontspanning. Want ruim 200 duizend leerlingen in Nederland zijn in afwachting van het verlossende telefoontje. Het gesprek waarin ze na vier, vijf, zes jaar – al dan niet – zwoegen horen dat ze het examen gehaald hebben. Een nieuwe tijd breekt aan.
En een oude kern die uitvliegt, betekent automatisch een nieuwe lichting die aan het middelbare-school-avontuur begint. De meeste groep 8-leerlingen staan te popelen om naar het voortgezet onderwijs te gaan. Ze voelen zich oud en groot en hebben behoefte aan een andere wereld. Voor sommige is het een grotere stap. En niet alleen de leerlingen moeten wennen aan de nieuwe situatie, ook voor ouders breekt er een spannende fase aan. Bepalen hoe je je kind hierin het beste kunt begeleiden, kan lastig zijn. Bij het maken van een goede start in de brugklas zijn daarom een paar dingen van essentieel belang:
1) Leer plannen
Kinderen in groep 8 zijn de oudsten van de school. Ze lijken daarom groot, maar zodra ze de middelbare school betreden, zijn ze toch echt de allerkleinsten. Zo veel nieuwe dingen komen op hen af en orde bewaren in de chaos is daarbij een uitdaging. Help je kind deze orde te creëren. Begin met het invullen van een papieren agenda en houd deze de eerste weken samen bij, totdat je kind zich dit eigen heeft gemaakt. Baken af op welke momenten je kind leert en op welke momenten je kind ontspant. Spreek af waar de mobiele telefoon ligt tijdens leermomenten. Zonder afleiding maakt hij de meeste meters.
Zorg dat je kind een rustige werkplek heeft waar boeken gemakkelijk op te bergen zijn en voldoende ruimte is om maak- en leerwerk af te wisselen.
Overhoor je kind, zodat je een inkijkje krijgt in de stof die je kind op dat moment verwerkt, maar ook zodat je ziet hóe hij leert. Eindeloos een paragraaf uit je geschiedenisboek doorlezen, betekent niet dat je de stof begrepen hebt. Praat met je kind over de te leren stof. Leg samen verbanden en help hem het grotere geheel te zien.
2) Neem een kijkje in de sociale wereld
Jonge kinderen komen soms al om in de app-groepjes. Op de middelbare school zal dit niet minder worden. Kijk mee met wat er in deze apps gedeeld wordt en ga met je kind in gesprek om hem te leren zich weerbaar, maar ook respectvol richting klasgenoten op te stellen. Creëer een open sfeer waarin je kind ook naar je toe durft te komen als er op minder fijne wijze met elkaar in de app gecommuniceerd wordt.
3) Toon interesse
Het klinkt voor de hand liggend om interesse te tonen, maar na een drukke werkdag waarop alle ballen in de lucht moeten worden gehouden, schiet dit er soms toch bij in. Ook voor leerlingen is een schooldag lang en komt er tegen vijven soms geen boe of bah meer uit. Stel daarom geen gesloten vragen zoals ‘Was het leuk op school?’, maar vraag met wie ze het meest gelachen hebben, wat zij als docent nou echt anders zouden doen of waarover ze zich verbaasd hebben die dag. Vanuit deze verbinding laat je kind het ook in minder goede fases beter toe om contact met je te maken.
Stel daarnaast je huis open. Op die manier leer je de nieuwe vrienden van je kind kennen en zorg je er bovendien voor dat je kind blijft ervaren hoe leuk wezenlijk contact is.
4) Spreek vertrouwen uit
In deze tijd van Instagram, Snapchat en Facebook ligt het continu vergelijken van jezelf met anderen enorm op de loer. In de puberteit, waarin er veel gebeurt in de hormoonhuishouding van kinderen, zijn deze pubers hier extra gevoelig voor. Leer je kind te kijken naar zijn eigen kwaliteiten, benadruk het belang van zijn inzet in plaats van het resultaat en spreek regelmatig uit dat je in hem gelooft. Neem het oordeel van de docent serieus. Geeft deze aan dat het niveau waarop je kind onderwijs volgt niet haalbaar is, gun je kind dan succes op een ander niveau. Een fijne middelbare schooltijd waarin je met plezier naar school ging en succeservaringen opdeed, is later zoiets waardevols om op terug te kijken.
5) Bescherm
De zesjescultuur heeft plaatsgemaakt voor prestatiedruk. Ouders willen succesvol zijn en verlangen dat ook van hun kind. Je kind motiveren het beste uit zichzelf te halen, daar is niets mis mee, maar het betaamt een goede ouder ook zijn kind soms tegen zichzelf in bescherming te nemen. Zeker wanneer je kind de neiging heeft perfectionistisch te zijn, is het belangrijk zaken af te bakenen. Plan vaste momenten waarop er geleerd wordt, maar plan ook genoeg momenten ter ontspanning. Ga naar buiten, kijk samen een leuke film of laat je kind een leuke activiteit uitkiezen. Stimuleer dat je kind sport en daar tijd voor blijft vrijmaken naast school.
De huidige examenleerlingen hebben deze weg reeds achter de rug en hun ouders eveneens. Door schade en schande zijn ze wijs geworden. Hopelijk wijs genoeg om met de juiste tools in handen een nieuwe wereld van studeren, werken en volwassen worden te gaan ontdekken. Op naar de verlossende telefoontjes.
Foto header via iStock, credits: Halfpoint
